Các biện pháp phòng tránh thai
Một số biện pháp phòng tránh thai cần phải kể tới là: sử dụng bao cao su, dùng thuốc tránh thai, dựa vào cách tính vòng kinh, xuất tinh ngoài âm đạo…
1. Bao cao su
Nếu bạn lựa chọn có QHTD trước hôn nhân, bạn hay bạn tình của bạn phải luôn đeo bao cao su.
Bao cao su là biện pháp tránh thai duy nhất tránh được cả các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STIs) và mang thai, còn các biện pháp khác chỉ có tác dụng tránh thai.
Ngay cả khi bạn tin rằng bạn và bạn tình của bạn trước kia chưa hề có QHTD thì bạn vẫn nên dùng bao cao su.
Nhiều cặp vợ chồng cũng chọn biện pháp dùng bao cao su để tránh thai vì đây là biện pháp an toàn và hiệu quả.
Sau đây chúng ta sẽ trao đổi bao cao su dùng cho nam, cho nữ và một số câu hỏi về vấn đề này.
Bao cao su (nam giới)
Bao cao su (BCS) là một dụng cụ hình ống dài có thành mỏng với một núm tròn, được làm bằng chất liệu mỏng, mềm và nhạy cảm, có đủ sức đàn hồi để phù hợp với người dùng và đủ sức bền để không bị thủng hoặc rách (nếu sử dụng đúng cách).
Nếu người nam đeo bao khi sinh hoạt tình dục, bao sẽ giúp hai bạn không tiếp xúc với các dịch sinh dục của nhau.
Bao cao su giúp nam giới đóng vai trò chủ động trong việc phòng tránh thai bởi BCS ngăn không cho tinh trùng vào đường sinh dục nữ nên không thể thụ tinh được. Khi sử dụng đúng cách, BCS có tác dụng ngừa thai tới 97%.
Bao cao su rất tự nhiên và không cản trở đến sự chuyển động của cơ thể khi sinh hoạt tình dục và không gây ra tác dụng phụ nào cả!. Hơn nữa bao cao su có thể giúp nam giới “kéo dài” thời gian để làm thoả mãn nữ giới.
Thêm vào đó, bao cao su của nam giới là cách hiệu quả duy nhất phòng chống được các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), bao gồm cả HIV/AIDS bởi chúng có khả năng ngăn không cho tinh trùng và vi sinh vật (vi khuẩn, virút) xâm nhập, tiếp xúc với cơ quan sinh dục (âm đạo, tử cung)
Ưu điểm
- Dễ kiếm, không đắt.
- An toàn, có thể mang kín đáo theo mình.
- Dễ sử dụng, không phụ thuộc vào thầy thuốc.
- Đạt hiệu quả tránh thai cao (97%) nếu sử dụng đúng cách.
- Là công cụ đắc lực ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục(STIs), kể cả HIV/AIDS, viêm gan vi rút B.
- Cho phép nam giới chia sẻ trách nhiệm tránh thai.
- Là biện pháp hỗ trợ tốt cho các biện pháp tránh thai khác như trường hợp dùng viên tránh thai nhưng quên uống 2-3 ngày liền, hoặc dùng biện pháp tính vòng kinh nhưng lại rơi vào ngày không an toàn.
- Bao cao su có thể giúp giới nam không bị xuất tinh sớm.
Chỉ định
- Các cặp cần được bảo vệ tránh thai tạm thời do có quan hệ tình dục bất chợt hoặc không đều đặn.
- Phòng các bệnh lây truyền qua đường tình dục, kể cả HIV/AIDS.
- Không muốn dùng các biện pháp tránh thai khác.
Bao cao su nữ giới
Bao cao của nữ là một dụng cụ tránh thai tương đối mới đối với phụ nữ. Nó cũng có hiệu quả giống như bao cao su dành cho nam giới; nó tránh được việc mang thai và truyền bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, và cho phụ nữ cơ hội để bảo vệ bản thân.
Bao được cho vào âm đạo trước khi giao hợp, giúp cặp bạn tình tránh tiếp xúc với dịch sinh dục của nhau. Bên trong bao có một vòng nhỏ di động, giúp bạn nữ dễ cho bao vào âm đạo. Vòng lớn hơn ở bên ngoài giữ không cho bao tuột cả vào trong âm đạo, đồng thời che phủ âm hộ và trùm kín dương vật đến tận gốc khi giao hợp.
Mặc dù bao cao su của nữ chưa được phổ biến rộng rãi nhưng trong tương lai nó sẽ dễ dàng được tiếp cận hơn. Nếu sử dụng đúng cách và thường xuyên, bao cao su nữ sẽ có tác dụng tránh thai khoảng 95% và thực sự chống được các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả HIV. Cũng như bao cao su nam giới, bao cao su nữ giới chỉ sử dụng một lần.
Cách đặt bao
- Xé vỏ lấy bao ra nhẹ nhàng tránh làm thủng, rách.
- Vân vê bao nhẹ nhàng cho dịch trơn đẫm hết bao. Bóp hẹp vòng nhỏ, cầm bao chắc chắn
- Tay cầm bao dưa vào âm đạo, tay kia vạch môi sinh dục dẫn đường. Đưa bao vào sâu hết mức có thể đưa được.
- Đưa ngón tay vào trong bao, tìm chạm vòng nhỏ, đẩy bao sâu hết đến âm đạo. Tránh đừng để bao bị xoắn.
- Thực hiện việc quan hệ tình dục
- Tháo bao: xoắn miệng bao để giữ tinh dịch ở trong, kéo nhẹ bao ra. Vứt vào thùng rác
2. Thuốc uống tránh thai thông thường
Viên thuốc uống tránh thai có tác dụng tránh thai nếu uống đúng cách. Nhưng nó không có tác dụng phòng tránh lây nhiễm STIs.
Nếu bạn có QHTD trước hôn nhân hay đã có gia đình mà bạn thấy lo sợ mình có thể bị nhiễm STIs thì bạn nên luôn luôn sử dụng bao cao su mỗi khi có QHTD.
Thuốc uống tránh thai hàng ngày là loại thuốc chứa hai thứ hoocmon sinh dục nữ estrogen và progesterone. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều nhãn hiệu như: Giải pháp hoa hồng xanh, Choice, Rigevidon, Marvelon, Microgynon… Được đóng thành vỉ 21 hoặc 28 viên.
Việc uống mỗi ngày một lượng nhỏ hoocmon sinh dục nữ, nên giúp bạn gái duy trì lượng hoocmon trong cơ thể làm cho trứng không rụng. Ngoài ra thuốc còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng thụ tinh cũng không làm tổ. Thêm nữa thuốc còn làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để chống tinh trùng đi qua và làm giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.
Thuốc có hiệu quả tránh thai rất cao, khoảng 99% đảm bảo an toàn, giúp hai bạn yên tâm khi sinh hoạt tình dục.
Thuốc chỉ có tác dụng tránh mang thai nhưng không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục trong đó có cả HIV/AIDS.
Đa số phụ nữ đều dùng được thuốc tránh thai, trừ những người bị bệnh tim, bệnh gan, huyết áp cao, đái đường, người trên 35 tuổi hút thuốc lá, người đang sử dụng thuốc chữa lao và những người phát hiện có ung thư ở vú hoặc cơ quan sinh dục.
Nếu bạn không rơi vào những trường hợp này, bạn có thể sử dụng thuốc tránh thai mà không ảnh hưởng đến sức khỏe (tốt nhất trước khi sử dụng hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa Kế hoạch hoá gia đình hoặc bác sĩ sản khoa).
Khi bắt đầu sử dụng có thể bắt gặp một số tác dụng phụ của thuốc như: rong huyết, buồn nôn, cương vú, đau đầu, tăng cân nhẹ, vô kinh, thay đổi tâm trạng, trứng cá... Song, số này ít và thường trong vòng 3 tháng có thể sẽ quen thuốc, các tác dụng phụ sẽ biến mất.
Ưu điểm của thuốc là hình thành cho bạn gái chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, giảm đau bụng, đau lưng trước hành kinh, giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, có thể chủ động khi muốn tránh thai hoặc ngừng thuốc khi muốn có con.
Để tránh thai đạt hiệu quả cao bạn nên nhớ là: uống hàng ngày chứ không phải chỉ uống vào ngày có quan hệ tình dục.
Để dễ nhớ, bạn nên uống vào một giờ nhất định. Có nhiều người sợ quên đã nghĩ ra mẹo uống thuốc vào lúc làm một việc mà ngày nào cũng phải làm như: sau khi đánh răng buổi sáng, khi ăn cơm chiều hoặc trước khi đi ngủ...
Để dễ nhớ và tránh thai có hiệu quả với thuốc thì bạn hãy nhớ 4 qui tắc số 1 sau:
- Uống từ ngày thứ 1 của vòng kinh (ngày bắt đầu ra kinh).
- Ngày uống 1 viên.
- Uống vào 1 giờ nhất định.
- Uống liền 1 mạch, hết vỉ này sang vỉ khác đến khi không có nhu cầu tránh thai nữa ( đó là vỉ 28 viên). Đối với vỉ 21 viên thì bạn uống thứ tự theo mũi tên in trên vỉ, hết vỉ thì nghỉ 7 ngày rồi uống vỉ tiếp theo.
Trong quá trình sử dụng thuốc, đôi khi bạn có thể quên uống một viên thuốc. Trong trường hợp này, khả năng có thai không lớn. Tuy nhiên, để đề phòng, bạn hãy làm đúng như sau:
- Quên 1 viên: khi nhớ ra, bạn uống viên đó ngay, viên sau uống vào đúng giờ uống thông thường. Trong vòng 48 tiếng sau đó, bạn nên tránh giao hợp hoặc nếu giao hợp thì dùng bao cao su. Sau đó bạn uống tiếp vỉ thuốc như bình thường.
- Quên 2 viên: uống bù ngay hai viên khi nhớ ra, viên tiếp theo uống vào giờ thông thường. Nếu có giao hợp, bạn nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.
- Quên 3 viên: bạn vứt vỉ đang uống đi, bắt đầu một vỉ mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, tránh giao hợp hoặc dùng bao cao su nếu giao hợp.
3. Thuốc diệt tinh trùng
Mặc dù chất diệt tinh trùng được gọi là thuốc nhưng nó không phải là hoóc môn mà là một hóa chất có tác dụng diệt tinh trùng. Thuốc diệt tinh trùng có nhiều dạng như bọt, kem, viên đặt. Tại thị trường thuốc mang nhãn hiệu là Pharmatex.
Cách sử dụng rất đơn giản: khoảng 15 phút trước khi giao hợp, người nữ đưa thuốc vào trong âm đạo, chú ý phải đưa sâu đến tận cổ tử cung để thuốc lan ra khắp vùng cổ tử cung. Tinh trùng gặp thuốc sẽ ngừng hoạt động. Thuốc diệt tinh trùng không phải là hiệu quả nhất trong việc phòng tránh thai và nó không phòng tránh được bệnh Lây truyền qua đường tình dục, trong đó có cả
HIV/AIDS.
Nếu được sử dụng thường xuyên, đúng theo hướng dẫn, thuốc diệt tinh trùng sẽ đạt hiệu quả khoảng 94%. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng trên thực tế thấp hơn, do không đưa thuốc vào sâu, hoặc đưa vào chưa được 15 phút đã giao hợp khiến thuốc không lan khắp vùng cổ tử cung nên kém tác dụng.
Để đạt hiệu quả cao trong việc phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), trong đó có cả HIV/AIDS thì dùng thuốc diệt tinh trùng kết hợp với bao cao su, đạt hiệu quả rất cao.
Điểm bất lợi của phương pháp này là giá hơi cao. Ngoài ra, một số phụ nữ gặp tác dụng phụ là âm đạo bị nấm hoặc có cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, cảm giác khó chịu này không kéo dài. Nếu muốn sử dụng, bạn đừng ngại. Cứ dùng thử xem thuốc có phù hợp với mình không đã, nếu khó chịu thì hãy thôi dùng.
4. Thuốc uống tránh thai chỉ có một hoóc môn
Là một loại viên uống tránh thai khác, thuốc này chỉ chứa hoocmon Progesteron, là loại phù hợp cho người mẹ đang cho con bú vì nó ít có tác dụng phụ, không ảnh hưởng đến số lượng cũng như chất lượng sữa của người mẹ. Tuy nhiên loại thuốc tránh thai này chỉ tránh được thai chứ không bảo vệ được bạn chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục( STIs) bao gồm cả HIV.
Trên thị trường thuốc mang nhãn hiệu Exlutol. Cơ chế tác dụng của thuốc này giống như thuốc tránh thai thông thường (xem phần thuốc tránh thai thông thường).
Hiệu quả của thuốc này không bằng thuốc có hai hoóc môn. Tuy nhiên, nó là biện pháp tránh thai tin cậy của phụ nữ cho con bú, bởi chất hoóc môn của phụ nữ cho con bú đã có tác dụng ức chế phần nào sự rụng trứng, nên với đối tượng này, thuốc vẫn có hiệu quả cao. Thuốc lại không ảnh hưởng đến sữa.
Nếu bạn không phải đang cho con bú nhưng cơ thể nhạy cảm với oestrogen, hoặc tác dụng phụ của thuốc tránh thai thông thường (loại hai hoóc môn) khiến bạn khó chịu thì bạn cũng có thể dùng loại này, song hiệu quả thấp (khoảng 88%).
Cách uống cũng như thuốc tránh thai thông thường, chỉ khác là cần đặc biệt chú ý uống thật đúng giờ, nhất là nếu bạn không cho con bú thì chỉ cần chậm uống hai, ba tiếng là có thể rụng trứng ngay.
Nếu quên uống thuốc, bạn hãy uống bù và dùng bao cao su hoặc kiêng giao hợp như với loại thuốc tránh thai thông thường.
5. Phương pháp tránh thai truyền thống
Các phương pháp này vốn có một cái tên là “tránh thai tự nhiên”. Thực ra “tự nhiên” có nghĩa là không cần đến dụng cụ, không có tác dụng phụ hoặc sự hỗ trợ của nhân viên y tế, chứ cách thực hiện cũng chẳng được “tự nhiên” lắm!. Các phương pháp này hiệu quả kém, tỷ lệ thất bại cao, dễ gây có thai, không gây khoái cảm khi giao hợp, đòi hỏi sự theo dõi, tính toán và ưng thuận của cả hai người (đặc biệt về phía bạn Nam phải có sự hợp tác tích cực và có ý chí thì mới có hiệu quả). Chính sự kém bảo đảm này làm ảnh hưởng đến tâm lý người sử dụng, gây lo lắng và không thoải mái khi sinh hoạt tình dục.
Nhớ là: Không có phương pháp truyền thống nào bảo vệ được bạn tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, gồm cả HIV. Khi sử dụng các phương pháp truyền thống cần dùng cả bao cao su để tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục(STIs).
6. Tính vòng kinh
Tính vòng kinh là theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ, tính ra thời kỳ mà nếu giao hợp thì có khả năng thụ thai cao (thời kỳ không an toàn) để kiêng giao hợp hoặc dùng một biện pháp hỗ trợ (như bao cao su) trong thời kỳ đó.
Phương pháp này hiệu quả thấp vì kinh nguỵệt phụ nữ có những dao động thông thường (vài ba ngày) và dao động bất thường (một tuần, nửa tháng do căng thẳng về tinh thần hoặc ốm đau) nên việc tính có thể không chính xác. Vả lại, có những chu kỳ không có trứng rụng, sau đó trứng có thể rụng bất cứ lúc nào, không nhất thiết trong khoảng thời gian tính được. Đó là chưa kể thời gian không an toàn tính ra khá dài nên nhiều khi đôi lứa khó kiềm chế.
Áp dụng phương pháp này, nhiều cặp vợ chồng, nhiều cặp bạn trẻ đã thụ thai ngoài ý muốn. Nếu ở vùng hẻo lánh, xa đường đi lại, không đến được hiệu thuốc hay trạm xá để tiếp cận với các dịch vụ cung cấp các biện pháp tránh thai, kế hoạch hóa gia đình, bạn cũng có thể dùng phương pháp này nhưng đáng tiếc là dù tính chính xác thì bất trắc cũng có thể xảy ra.
Nếu bạn chọn phương pháp này bạn cần phải biết cách tính ngày an toàn hoặc có lời khuyên của nhà tư vấn SKSS, Kế hoạch hóa gia đình để giúp bạn xác định những ngày “không an toàn”. Biện pháp này không bảo vệ bạn tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs).
Cách tính
Có nhiều phương pháp tính như đếm ngày, cảm nhận sự rụng trứng, theo dõi nhiệt độ cơ thể, theo dõi chất dịch cổ tử cung. Những phương pháp này đều phức tạp. Sau đây, chúng tôi xin trình bày một cách đơn giản nhất:
Bạn gái theo dõi khoảng 6-8 chu kỳ kinh nguyệt (Lưu ý: Chu kỳ được tính từ ngày bắt đầu hành kinh đến ngày cuối cùng trước đợt hành kinh tiếp theo). Chỉ khi các chu kỳ không chênh nhau quá 2 ngày, bạn mới có thể áp dụng cách tính này theo công thức:
Ngắn trừ 20, Dài trừ 10
- Lấy số ngày của chu kỳ ngắn nhất trừ đi 20, được ngày không an toàn đầu tiên.
- Lấy số ngày của chu kỳ dài nhất trừ đi 10, được ngày không an toàn cuối cùng
Ví dụ: Hoa theo dõi kinh nguyệt của mình và thấy:
- Chu kỳ thứ nhất dài 29 ngày
- Chu kỳ thứ hai dài 30 ngày...
- Đến hết chu kỳ thứ tám, Hoa thấy các chu kỳ dao động rất ít, chỉ từ 29 đến 31 ngày.
- Hoa tính: 29 - 20 = 9; 31- 10 = 21.
Vậy, thời kỳ không an toàn của Hoa là từ ngày thứ 9 đến ngày thứ 21 trong mỗi chu kỳ. Có nghĩa là trong những ngày này, Hoa không nên có quan hệ tình dục, hoặc nếu có Hoa nên sử dụng Bao cao su.
Tại sao tôi nghe người ta nói tính vòng kinh đơn giản là trứng rụng ngày thứ 14 của chu kỳ?
Có người quan niệm rằng vòng kinh phải là 28 ngày, và đối với vòng kinh đó, trứng thường rụng khoảng 14 ngày trước khi hành kinh lần sau, cũng là ngày thứ 14 của chu kỳ. Nhưng trên thực tế, ít người có vòng kinh như vậy. Đa số phụ nữ có vòng kinh dài hơn (30, 32,36 ngày), hoặc ngắn hơn và có dao động. Chính vì thế mà cách tính trứng rụng ngày thứ 14 đã khiến nhiều người bị vỡ kế hoạch.
7. Xuất tinh ngoài âm đạo
Đó là khi đang giao hợp, sắp đến lúc xuất tinh, người nam rút dương vật ra khỏi âm đạo và xuất tinh ra ngoài.
Phương pháp này hiệu quả thấp, chỉ khoảng 60-70%, vì ngay trong dịch tiết ra từ dương vật do hưng phấn tình dục (trước khi xuất tinh) cũng có thể có tinh trùng. Đó là chưa kể trước khi phóng tinh, một vài giọt tinh dịch có thể rơi ra rồi mà người nam không biết, gây thụ thai. Hơn nữa, việc xuất tinh ra ngoài khó thực hiện được đều đặn, vì nhiều khi người nam không dừng lại kịp và đã xuất tinh từ khi chưa rút dương vật ra.
Bên cạnh hiệu quả kém, một điều không thuận lợi lớn nữa của phương pháp này là , hai người luôn ở trong tâm trạng căng thẳng đề phòng để có thể rút ra đúng lúc, nên không “toàn tâm toàn ý” vào việc giao hợp được. Xuất tinh ra ngoài làm giảm phần lớn niềm thích thú của nam khi gần đạt được cực khoái và làm giảm khoái cảm của nữ. Thêm vào đó, biện pháp này không bảo vệ được bạn tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục(STIs).
Phương pháp này ít hiệu quả nhưng tại sao anh chị tôi dùng đã bốn năm nay không sao?
Có lẽ anh chị bạn nằm trong số những người may mắn sử dụng phương pháp này thành công. Nhưng cũng có khả năng là anh chị bạn bị vô sinh hoặc kết hợp phương pháp này với tính vòng kinh, tức là những ngày có khả năng thụ thai cao thì không giao hợp.
Xuất ra “ngoài” có phải dễ gây có thai “ngoài” dạ con không?
Thắc mắc này chứng tỏ bạn còn chưa hiểu kỹ về cơ chế thụ thai và hiện tượng thai ngoài dạ con, có thể còn chưa hiểu rõ về hệ sinh dục phụ nữ. Có thai, dù là trong dạ con hay ngoài dạ con đều là do tinh trùng vào đến ống dẫn trứng, gặp được trứng. Xuất tinh ngoài âm đạo nếu thất bại gây có thai, thì tỷ lệ thai bình thường và thai ngoài dạ con không khác gì so với trường hợp xuất tinh trong âm đạo. Hai chữ “ngoài” ở đây hoàn toàn khác nhau.